Farklı kripto para türlerini ve kullanımlarını derinlemesine anlayın ve nasıl daha iyi kripto yatırım seçimleri yapacağınızı öğrenin.

Kripto paralar, neredeyse tüm finansal tartışmalarda düzenli bir söylem konusu hâline geldi. Fiat para biriminin yerine geçen dijital para birimi, dünya piyasalarında giderek popülerlik kazanıyor. 

Yeni başlayanlar için kripto para, Blockchain teknolojisi ile mümkün kılınan bir tür elektronik paradır. Hükümetler tarafından çıkarılan ve finansal kuruluşlar tarafından kontrol edilen fiat para birimlerinin aksine, kripto para birimleri tamamen merkeziyetsizdir ve bunları çıkaran veya düzenleyen merkezi bir otorite yoktur.

Kripto para değerlerindeki yükseliş, birçok geliştiricinin bu pastadan pay almak istemesine neden oldu.

Ancak kripto paraların bolluğu, Blockchain teknolojisinin açık kaynak olması nedeniyle gerçekleşti ve böylece herhangi bir geliştirici yeni bir şey oluşturmak istediğinde kaynak kodunu kullanabilir. Investopedia’ya göre, Mart 2022 itibarıyla 18.000’den fazla farklı kripto para birimi vardı. 

Ancak, bu kadar çok kripto para birimi herhangi bir fayda sağlıyor mu? Birbirlerinden herhangi bir farkları var mı? Bu kılavuzda, en alakalı kripto para türlerini daha derinlemesine tanırken bu soruların yanıtını öğreneceksiniz.

Şu Anki En İyi 10 Kripto Para Birimi

1. Bitcoin (BTC)

Market cap: 880 milyar Dolar

Bitcoin (BTC), 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulan ilk kripto para birimidir. Dağıtılmış defterlerdeki güncellemelerin, Proof-of-Work olarak bilinen bir kriptografik problem çözülerek onaylanması gerektiğinden, BTC güvenlidir ve dolandırıcılardan korunur.

Popülerliği arttıkça Bitcoin’in değeri de yükseldi. Mayıs 2016’da, bir Bitcoin yaklaşık 500$ karşılığında satın alınabiliyordu. Tek bir Bitcoin’in fiyatı 1 Nisan 2022’de 46.300 doların üzerine çıktı.

2. Ethereum (ETH)

Market cap: 415 milyar Dolar

Ethereum, koşullar yerine getirildiğinde otomatik olarak çalışan akıllı sözleşmeler ve NFT’ler gibi potansiyel kullanımları nedeniyle programcılar arasında favori.

Ethereum’un popülaritesi de yıllar içinde artmıştır. Fiyatı Nisan 2016 ile Nisan 2022 arasında yüzde 31.000’den fazla artarak yaklaşık 11 dolardan 3.450 doların üzerine çıktı.

3. Tether (USDT)

Market cap: 79 milyar Dolar

Tether, itibari para birimleri tarafından desteklendiği ve teorik olarak bu kupürlerden birine eşdeğer bir değere sahip olduğu anlamına gelen bir stablecoin‘dir. Tether’in değerinin diğer kripto para birimlerinden daha sabit olması amaçlanmıştır, bu nedenle diğer para birimlerindeki aşırı volatiliteden endişe duyan yatırımcılar tarafından takdir edilmektedir.

4. Binance Coin (BNB)

Market cap: 68 milyar Dolar

Binance Coin, dünyanın en büyük kripto para borsalarından biri olan Binance’ta işlem yapmak ve ücret ödemek için kullanılabilecek bir kripto para birimidir. Bunun dışında trade, ödeme işlemleri ve hatta seyahat rezervasyonları yapmak için de kullanılabilir. Ayrıca diğer kripto para birimleri ile takas edilebilir veya alınıp satılabilir.

2017’de BNB’nin fiyatı sadece 0,10 Dolardı. Fiyatı, Nisan 2022’nin başında neredeyse yüzde 445.000’lik bir artışla 445 doların üzerine çıktı.

5.  U.S. Dollar Coin (USDC)

Market cap: 53 milyar Dolar

USD Coin (USDC), Tether gibi bir stablecoin’dir. Yani ABD doları ile desteklenir ve 1 USDC – 1 USD’ye eşittir. USDC, Ethereum tabanlıdır ve uluslararası işlemler yapmak için kullanılabilir.

6. Solana (SOL)

Market cap: 44.5 milyar Dolar

Solana, merkeziyetsiz finans, merkeziyetsiz uygulamalar ve akıllı sözleşmelere güç sağlamak için yaratılmış bir coin’dir. İşlemleri hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirmek için hibrit bir Proof-of-Stake ve Proof-of-History mekanizmasını kullanır.

SOL fiyatı, 2020’de ilk piyasaya sürüldüğünde 0,77 Dolardı. Değeri, yüzde 17.500’den fazla bir artışla 1 Nisan 2022’de yaklaşık 136 Dolara yükseldi.

7. XRP (XRP)

Market cap: 40 milyar Dolar

XRP, fiat ve diğer popüler kripto para birimleri dahil olmak üzere birçok para biriminin takasını kolaylaştırmak için Ripple ağında kullanılabilir.

XRP’nin fiyatı 2017’nin başında 0,006 Dolardı ve yüzde 13.700’den fazla artışla Nisan 2022’de 0,83 Dolara yükseldi.

8.  Cardano (ADA)

Market cap: 39 milyar Dolar

Cardano, Proof-of-Stake doğrulamasını kullanan ilk kripto projelerinden biri olmasıyla ünlüdür. Akıllı sözleşmeleri ve merkeziyetsiz uygulamaları etkinleştirmek için yerel coin’i olan ADA’yı kullanır.

ADA’nın 2017’deki fiyatı 0,02 Dolardı. 1 Nisan 2022 itibarıyla mevcut fiyatı yüzde 5.750 artışla 1.17 Dolar oldu.

9. Terra (LUNA)

Market cap: 37.5 milyar Dolar

Terra , iki tür kripto para birimini dengeleyen stablecoin‘ler için bir Blockchain ödeme merkezidir. TerraUSD ve Terra destekli diğer stablecoin’ler gerçek para birimlerinin değerine bağlıyken, Luna bir denge unsuru olarak çalışır. Terra platformuna güç sağlamak ve yeni Terra stablecoin’leri üretmek için kullanılır.

Luna, Ocak 2021’de 0,64 Dolardan Nisan 2022’nin başında yüzde 16.400 değer kazanarak 106 Dolara yükseldi.

10. Avalanche (AVAX)

Market cap: 26 milyar Dolar

Avalanche, yerel bir coin olan AVAX kullanarak akıllı sözleşmeler oluşturmak ve yürütmek için Blockchain yazılımı sağlar. Avalanche, 2020’deki başlangıcından bu yana, kısmen düşük gaz fiyatları ve yüksek işlem hızları sayesinde önemli ölçüde gelişti.

AVAX’ın fiyatı Temmuz 2020 ile Nisan 2022 arasında yüzde 2.000’in üzerinde artışla 4,63 Dolardan 97,58 Dolara yükseldi.

Tüm Kripto Para Birimleri Aynı mı? 

Bazıları kripto para birimleri arasında herhangi bir fark olup olmadığını tartışabilirken, bu kadar çok kripto varlığı varken bir kripto varlığını diğerinden ayırt etmeyi öğrenmek başlangıçta zor olabilir. 

Çoğu trader ve yatırımcının genellikle her biri için en mantıklı olan belirli bir sınıflandırma sistemi vardır. Yine de bazı standart yöntemler, nasıl kullanılmaları gerektiğine bağlı olarak farklı kripto paraları tanımlamanıza yardımcı olabilir. 

Bunu akılda tutarak, bu kılavuz en popüler kripto para birimlerini kategorize etmeyi amaçlamaktadır, böylece yatırım topluluğumuz nasıl işlediklerini ve kripto portföylerini geliştirirken ve çeşitlendirirken neden yararlı olabileceklerini daha iyi anlayabilir.

Bunu yapmak için, kripto varlık piyasası için önde gelen bir veri ve bilgi toplayıcısı olan Messari metodolojisini kullanarak aşağıdaki kategorileri oluşturacağız.

Ödeme Kripto Paraları

Ödeme kripto para birimleri, aynı Blockchain yazılımını kullanan dağıtılmış bir bilgisayar ağı tarafından kontrol edilen dijital para birimleridir. Bazıları nakit parayla rekabet etmeye çalışırken, diğerleri belirli bir kullanım alanı ya da sektör için ödemelere odaklanır.

Geleneksel itibari paraya alternatif olarak ortaya çıkan Bitcoin gibi, ödeme kripto paraları da genellikle ağ üzerindeki işlemleri tanımlamak, iletmek, kaydetmek ve korumak için gerekenler dışında çok fazla özelliğe sahip değildir.

Varlıklarla desteklenen coin’ler de ödeme kripto paraları olarak anlaşılabilir. Bu kripto paralar genellikle altın veya gayrimenkul gibi daha geleneksel varlıklara bağlıdır ve kripto paraların verimliliğini ve şeffaflığını sunarken daha geleneksel servet biçimlerine fiyat maruziyeti sağlar.

Nerede ve nasıl kullanabilirsiniz?

Geleneksel piyasalar ve platformlar dijital paraları bir ödeme aracı olarak giderek daha fazla kabul ettikçe, ödeme kripto para birimlerini kullanma yolları da her geçen gün gelişiyor. 

Çeşitli çevrimiçi satın alma ve finansal işlem türlerini mümkün kılmanın yanı sıra, kripto banka kartlarıyla fiziksel varlıklar ve ürünler satın almak zaten mümkün. Kullanıcı kripto para harcarken, perakendeci de anlık bir para birimi değişimi yoluyla fiat para alıyor. 

İşte halihazırda kripto paraları kullanabileceğiniz birkaç örnek:

• Araba galerileri
• Teknoloji ve e-ticaret ürünleri
• Mücevher ve ilgili aksesuarlar
• Medya
• Sigorta
• Gayrimenkul

Altyapı Kripto Para Birimleri

Altyapı kripto paraları genellikle bir Blockchain yazılım ağında uygulamaları yürüten bilgisayarları telafi etmek için kullanılır. 

Her Blockchain kendi altyapı para birimine ihtiyaç duyacaktır. Örneğin Ether, Ethereum Blockchain’inde merkezi olmayan uygulamalar oluşturmak ve çalıştırmak için gerekli olduğundan bir altyapı kripto para birimidir.

Altyapı kripto paraları, birlikte çalışabilirliğe odaklanan token’ları içerir. Amaçları, farklı Blockchain’leri birbirine bağlayan ve kullanıcıların bunlar arasında işlem yapmasına olanak tanıyan bir sistem oluşturmaktır.

Nerede ve nasıl kullanabilirsiniz?

Altyapı para birimlerinin ana ilkelerinden biri, Blockchain’in mutabakat mekanizması, özellikle de Proof-of-Stake üzerinde çalışmaktır. Bu protokolde kullanıcılar, havuz operatörlerinin ağ üzerindeki işlemleri doğrulamasına ve genel güvenliğini korumasına yardımcı olmak için bir coin yatırabilir.

Bu tür bir kripto para, coin sahiplerinin karar aldığı Blockchain’lerde oylamada da kullanılabilir. Bu senaryoda, Blockchain’de yeni bir güncelleme ya da iyileştirme önerildiğinde, coin sahipleri coin’leriyle oylama yapabilirler. Kripto paraya sahip olan herkes onun evriminde ve gelişiminde söz sahibidir.

Finansal Kripto Para Birimleri 

Finansal kripto paralar kullanıcılara diğer kripto varlıklarını yönetmede yardımcı olur. Örneğin, alım satım işlemleri sırasında ve tohum aşamasındaki kripto projelerini kitle fonlaması için kullanılabilirler.

Daha yüksek düzeyde karmaşıklığa sahip finansal kripto paralar potansiyel olarak piyasa yapma, borç verme ve borçlanma gibi ekonomik faaliyetleri çoğaltmaya çalışabilir. Buna ek olarak, tahmin piyasaları kripto para birimi, kullanıcıların belirli olayların kaderi üzerine bahis oynamasına olanak tanır.

Nerede ve nasıl kullanabilirsiniz?

Finansal kripto paralar, güç sağladıkları platformlar tarafından sağlanan finansal hizmetleri yürütecektir. 

Örneğin BAL coin, kullanıcıların ticaret havuzları oluşturmasına ve bunlara likidite eklemesine olanak tanıyan otomatik bir piyasa yapıcı olan Balancer protokolüne güç sağlar. Öte yandan COMP coin, akıllı sözleşmelerin bir kombinasyonu aracılığıyla borç verenleri ve borç alanları birbirine bağlayan Compound platformuna güç sağlamaktadır.

Hizmet Kripto Paraları 

Hizmet kripto para birimleri, kişisel veya ticari verileri yönetmek için Blockchain kullanma araçları sağlayabilir. Aralarındaki benzerlik, her ikisinin de Blockchain tabanlı finansal ürünlerin harici veri kaynaklarına erişim sağlamasına ve bunları incelemesine yardımcı olmasıdır.

Blockchain teknolojisinin gerçek dünya uygulamalarıyla birleştirilebileceği çeşitli senaryolar vardır. Bu nedenle, birçok hizmet kripto para birimi müşterilere dijital kimlikler sağlamayı ve gerçek dünya bilgilerini Blockchain’e bağlamayı amaçlamaktadır.

Nerede ve nasıl kullanabilirsiniz?

Hizmet kripto paraları çıkaran projeler temel olarak Blockchain’i olmayan şirketleri Blockchain platformlarına ve hizmetlerine güvenli bir şekilde bağlamayı amaçlamaktadır. 

Bu durumda, coin’ler genellikle harici veri kaynaklarından veri alma, bunları Blockchain tarafından okunabilir formata dönüştürme, Chain dışı hesaplama ve çalışma süresi güvenceleri için operatörleri ödüllendirmek için kullanılır. 

Medya ve Eğlence Kripto Paraları 

Adından da anlaşılacağı üzere, medya ve eğlence kripto paraları tüketicileri içerik, oyun, kumar veya sosyal medya için ödüllendirmeye çalışır. Ayrıca dijital dünyaları ve metaverse’leri güçlendirmede de önemli bir rol oynarlar. 

Örneğin Basic Attention Token, değeri üreticiler ve tüketiciler arasında adil bir şekilde daha iyi paylaştırmayı amaçlayan bir medya ve eğlence kripto para birimidir.

En popüler medya ve eğlence kripto para birimlerinden bazıları şunlardır:

• Basic Attention Token (BAT)
• LBRY (LBRY)
• Steem (STEEM)
• Viberate (VIB)

Nerede ve nasıl kullanabilirsiniz?

Medya ve eğlence coin’leri, yaratıcı üreticileri ve kullanıcıları birbirine bağlamayı ve aralarında değer paylaşmayı amaçlamaktadır. Örnek olarak BAT coin’i kullanırsak, reklam verenler, yayıncılar ve kullanıcılar arasında web davranışlarına göre transfer edilebilir ve her üç taraf için de ticareti kolaylaştırmak üzere tasarlanmıştır.

Kullanıcılar reklam içeriğini görüntüledikleri için BAT aldıklarından, yayıncılar daha yüksek etkili reklamlar sunabilir ve reklam verenler de istekli bir kitlenin mesajlarını gördüğünden emin olabilirler. Sonuç olarak BAT, yeni bir tür dijital reklam platformu yaratmıştır.

Kullanıcılar BAT’larını saklayabilir, nakit ya da diğer kripto paralarla takas edebilir ya da favori içerik sağlayıcılarına bağışlayabilir.

Coin’ler vs Token’lar

Coin’ler ve token’lar farklı amaçlara hizmet etmelerine rağmen her ikisi de bir kripto para türüdür. Coin’ler bir tür para birimi olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır ve kendi Blockchain’leri üzerinde oluşturulurlar. Örneğin SOL, Solana Blockchain’ine dayalı bir kripto para birimidir.

Token’lar da Blockchain’ler üzerine inşa edilmiştir ancak benzersiz akıllı sözleşmelerin formüle edilmesini ve yürütülmesini sağlayan programlanabilir varlıklardır. Blockchain ağının dışında, bu sözleşmeler varlıkların sahipliğini belirlemek için kullanılabilir. Token’lar elektrik, para, puan, coin, dijital varlık ve daha fazlası gibi değer birimlerini temsil etmek için kullanılabilir. 

Altcoinler

Bitcoin olmayan, Blockchain’e dayalı herhangi bir kripto para birimi altcoin olarak adlandırılır. “Altcoin” terimi “Bitcoin’e alternatif” anlamına gelen bir kısaltma olarak ortaya çıkmıştır ve altcoin’lerin büyük çoğunluğu Bitcoin’i bir şekilde geliştirmek için yaratılmıştır. Litecoin, Monero, Ethereum ve ZCash altcoin’lere örnek olarak verilebilir.

Çoğu altcoin Bitcoin ile aynı temel mimariye dayanmasına ve bazı niteliklerini paylaşmasına rağmen, her birinin yatırımcılar için kendine özgü avantajları vardır. Bazı kripto paralar işlem bloklarını oluşturmak ve doğrulamak için Proof-of-Stake ya da Proof-of-History gibi farklı yöntemler kullanır. Bazıları akıllı sözleşmeler gibi ek işlevler ya da fiyat oynaklığını azaltmak gibi bir fayda sağlayabilir.

Token’lar

Token’lar genellikle hisse senedi arzına benzer şekilde coin arzları yoluyla üretilir ve dağıtılır. Bunlar Value Token’ları, Security Token’ları ya da Utility Token’ları olabilir. 

Bir token işlemi, coin’lerden farklı olarak akıllı kontratlara dayanır çünkü kendi Blockchain’i yoktur; bunun yerine diğer para birimlerinin Blockchain’leri üzerinde çalışır. BNB, Binance’ın yerel coin’i olsa da BullPerks’ün token’ı BLP gibi çok sayıda başka token da ağ üzerinde kullanılabilir.

Token’lar değeri temsil edebilir fakat her zaman parasal anlamda değildir. Örneğin, benzersiz dijital varlıkları temsil eden NFT’lerin yanı sıra kaynak şifreleri olarak kullanılabilen yardımcı token’lar da vardır. 

Sonuç

Hepsi aynı şekilde değer deposu olarak işlev gören ve ürün ve hizmetlerle takas edilebilen itibari para birimlerinin aksine, kripto paralar ve token’lar çeşitli rollerde hizmet edebilir. Bitcoin on yıldan biraz daha uzun bir süre önce kripto para çılgınlığını başlatmış olsa da, şu anda hakkında bilgi edinmek ve yatırım yapmak için düzinelerce alternatif kripto para birimi vardır.

Bu kılavuz, kripto para birimlerinin nasıl ve neden farklılık gösterdiğine dair bir temel sunmaktadır. Bu bilgi, kripto para birimine yatırım yapmanın en iyi yolunu ve bir kripto portföyünün nasıl oluşturulacağını belirlemenize yardımcı olabilir. 

BullPerks ile en iyi kripto projelerine yatırım yapmaya hazır hissediyorsanız, kapsamlı eğitimimizi okuyun! Bir sonraki makalemizde Web 3.0 hakkında bilgi edinin.

Sorumluluk Reddi

Bu materyal, yatırım kararları almak için bir temel alınmamalı ve yatırım konusunda bir tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Dijital varlıkların alım satımı önemli riskler içerebilir ve yatırılan sermayenin kaybına neden olabilir. Bu nedenle, ilgili riski tam olarak anladığınızdan emin olmalı, deneyim seviyenizi, yatırım hedeflerinizi göz önünde bulundurmalı ve gerekirse bağımsız finansal tavsiye almalısınız.